İkili ve Üçlü Tarama Testleri

İkili ve üçlü tarama testleri, gebelik sırasında fetal anomali risklerini belirlemek için kullanılan önemli tarama yöntemleridir. Ancak bu testlerin yeterliliği, doğruluğu ve güvenilirliği konusunda bazı önemli noktalar bulunmaktadır. İşte bu testler hakkında detaylı bilgiler:

İkili Tarama Testi (İlk Trimester Tarama Testi) Nedir?

İkili tarama testi, gebeliğin 11-14. haftalarında yapılan bir testtir. Bu test, annenin kanından alınan örnek ve ultrason ölçümleriyle yapılır. İki temel bileşeni vardır:

1. Kan Testi: Anne kanındaki beta-hCG (human chorionic gonadotropin) ve PAPP-A (pregnancy-associated plasma protein A) seviyeleri ölçülür.
2. Ultrason: Fetal ense saydamlığı (NT) ölçülür, yani fetüsün boynunun arkasındaki sıvı miktarı değerlendirilir.

Amaç:

Bu test, Down sendromu (Trizomi 21) ve Edwards sendromu (Trizomi 18) gibi kromozomal anomaliler için risk değerlendirmesi yapar.

Yeterliliği:

İkili tarama testi, Down sendromu için yaklaşık %85-90 oranında doğru sonuç verir. Ancak, bu test bir teşhis değil, risk belirleme testidir. Yüksek risk saptandığında daha ileri tanı testleri (örneğin, amniyosentez veya CVS) önerilebilir.

Üçlü Tarama Testi (İkinci Trimester Tarama Testi) Nedir?

Üçlü tarama testi, genellikle gebeliğin 15-20. haftalarında yapılır. Bu test, annenin kanından alınan örnekle yapılır ve üç biyokimyasal belirteci ölçer:

1. AFP (alpha-fetoprotein): Fetüsün karaciğeri tarafından üretilir.
2. hCG: Plasenta tarafından üretilir.
3. Estriol: Hem fetüs hem de plasenta tarafından üretilir.

Amaç:

Bu test, Down sendromu (Trizomi 21), Edwards sendromu (Trizomi 18) ve nöral tüp defektleri (örneğin, spina bifida) için risk değerlendirmesi yapar.

Yeterliliği:

Üçlü tarama testi, Down sendromu için yaklaşık %70-75 oranında doğru sonuç verir. Yine, bu bir risk belirleme testidir ve kesin tanı koymaz.

Dörtlü Tarama Testi

Üçlü tarama testine ek olarak inhibin-A adı verilen bir hormonun ölçümüyle yapılan dörtlü tarama testi, ikinci trimesterde Down sendromu riskini daha yüksek doğrulukla belirleyebilir. Bu testin doğruluk oranı yaklaşık %80-85'tir.

Yeterlilik ve Ek Testler

İkili ve üçlü tarama testleri, fetal anomali risklerini belirlemede önemli araçlardır ancak kesin tanı koyamazlar. Yüksek risk belirlenmesi durumunda aşağıdaki daha ileri tanı testleri önerilir:

1. Amniyosentez: Fetal hücrelerin kromozom analizini yapmak için amniyotik sıvıdan örnek alınır.
2. Koryon Villus Biyopsisi (CVS): Plasentadan örnek alınarak kromozom analizi yapılır.
3. Non-invaziv Prenatal Test (NIPT): Annenin kanında dolaşan fetal DNA parçacıklarının analiziyle kromozomal anomali riski değerlendirilir. NIPT, yüksek doğruluk oranına (%99) sahiptir ve invaziv değildir.

İkili ve üçlü tarama testleri, fetal anomalilerin erken belirlenmesi için önemli tarama yöntemleridir. Ancak, bu testlerin sonuçları kesin tanı sağlamaz ve yüksek risk saptandığında daha ileri tanı testleri gerektirir. Gebelik boyunca bu testlerin sonuçlarını doktorunuzla detaylı olarak değerlendirerek, en uygun yol haritasını belirlemek önemlidir.